Image Image Image Image Image Image Image Image Image Image

XANH magazine | March 28, 2024

Scroll to top

Top

2 Comments

Viết - nói gì khi nói về niềm vui thích

Viết – nói gì khi nói về niềm vui thích
Trang Fotones

Tôi nghĩ đã đến lúc phải mua vài cuốn sách dạy viết cho mình.

Tôi tìm được trên amazon một cuốn sách mỏng được xuất bản từ năm 1986; mỏng, đơn giản nhưng quan trọng và được khuyên đọc nhiều. Mẹ đồng ý mua tặng tôi làm quà sinh nhật, mặc dù cũng không biết rõ sách nói về cái gì, và khi sách về, mẹ tôi đã viết một lời đề tặng chung chung. “Chúc mừng sinh nhật con gái yêu, chúc con gặt hái được nhiều hoa thơm, quả ngọt” (?)

Mặc dù buồn cười về sự hồn nhiên của mẹ, tôi vẫn hết sức vui thích vì đã có sách trong tay. Tôi đã đọc ngay tối hôm ấy, đã dùng bút chì gạch chân những đoạn tôi thích và dùng giấy nhớ đánh dấu những chương quan trọng. Và tôi rất háo hức được mở máy lên viết ngay một cái gì đó. Nhưng tôi đã phải chờ suốt tuần. Một tuần nhiều việc hết sức! Chúng tôi ngụp lặn trong đống hợp đồng, vải vóc không nhấc mặt lên được. Thứ 6 đến, tôi bị ù tai, nhức đầu; trời thì vừa mưa vừa lạnh. Cũng may tối nay cả nhà đi xem ca nhạc hết, tôi được ở nhà một mình, yên tĩnh làm việc gì tôi thích. Tôi kết thúc công việc lúc 5h chiều, ăn tối qua loa và tắm nước nóng thật lâu. Đã đỡ bị ù tai rồi nhưng nuốt nước bọt thấy đau và người ngợm thì mỏi nhừ. Bận rộn làm việc thật là lý do tốt để đỡ phải suy nghĩ!

Bây giờ thì tôi đang thích lắm vì có thể bắt đầu ngồi viết từ lúc 9h, không bị tiếng tivi làm phiền. Buổi trưa nào, dù bận đến đâu tôi cũng cố gắng đi bộ, ngồi cafe một mình và đọc sách được khoảng 1,2 tiếng; nhưng viết thì phải đến đêm yên tĩnh mới làm được. Trưa nay vãn việc, tôi cũng đã cố học tiếng Nhật rồi. Cả tuần bận không học được chữ nào, hôm nay học lại thấy đau như nhổ răng.

Quyển sách dạy viết của tôi; tên nó là “Writing down the bones” của Natalie Goldberg. Không phải một cuốn dạy kỹ thuật gì, nên chắc với những người viết chuyên nghiệp bạn tôi, nó là một cuốn sách vô dụng. Nhưng tôi thích và chọn mua nó ngay sau khi đọc vài trích đoạn trên amazon. Đối với tôi thì Viết là một hành động từ bên trong ra, chứ không thể tác động từ ngoài vào. Nếu muốn dạy một người viết cho tốt thì phải khơi gợi cái bên ở trong anh ta. Tiếng nói nội tâm và cuộc sống qua lăng kính mỗi cá nhân là nguyên bản và không lẫn lộn. Theo tôi thì việc học viết ở trường đã làm sai cái quá trình ấy mất rồi, người ta dạy cách nhại lại theo ý kiến đám đông và phát ngôn ra những thứ khuôn sáo.

Cuốn sách mà tôi đang nói đến ở đây thì ngược lại; không chỉ bảo thứ gì đáng kể về kỹ thuật viết mà hầu như chỉ là sự khuyến khích. Khuyến khích một người theo đuổi cái mong muốn chân thật được kể lại cuộc sống hay nói ra ý kiến của mình. Tức là khơi gợi cái ở trong mỗi người ra. Vì vậy mà tôi thấy thích.

Tôi rất thích viết. Mặc dù cái sở thích này nghe có vẻ không hợp thời cho lắm, nhưng đúng là như vậy. Không phải tôi muốn trở thành nhà văn, nhà báo hay blogger có nhiều người đọc gì hết. Thậm chí tôi còn thấy sợ và hơi xấu hổ khi người ta đọc những gì tôi viết. Nhưng mỗi lần viết tôi cảm thấy như đây là cách rất dễ dàng để:

– Thứ nhất, gợi nhắc rõ ràng lại một sự kiện và cảm xúc
– Thứ hai, suy nghĩ kỹ càng hơn về một chủ đề
– Thứ ba, hiểu bản thân mình hơn.

Có vẻ không có nhiều hành động có ích như vậy (mà lại rẻ nữa!), nên tôi rất quý nó; và nghĩ rằng mình phải trau dồi kỹ năng này cho tốt hơn.

Đúng như trong chương đầu tiên, cuốn sách mới mua của tôi có viết (tôi rất đồng cảm): “Tôi không nghĩ mọi người viết vì muốn trở thành đại văn hào tiếp theo, mà vì trong chúng ta, tất thảy đều mang một mơ ước được kể lại câu chuyện của mình – kể lại những gì chúng ta nghĩ, cảm thấy, nhìn thấy khi đang sống. Viết là cách để chúng ta gặp lại chính mình và hiểu rõ mình hơn.”

Dù mỏng và mang ý nghĩa động viên hơn là chỉ dạy, tôi vẫn tìm thấy trong cuốn sách này những lời khuyên hữu ích. Tất cả được viết súc tích và đơn giản. Ví dụ như:

Be specific. Khi viết hãy gọi tên đúng sự vật. Những cái tên cụ thể mang đến màu sắc, chất liệu, mùi vị cụ thể. Ví dụ như thay vì nói “những bông hoa bên cửa sổ”, hãy nói “những đoá hồng trà bên cửa sổ.” Biết càng nhiều càng tốt tên gọi đúng của sự vât: phong lữ, thường xuân, sồi, phong, xoan, thích v.v

Sử dụng những chi tiết nguyên bản. Bản thân cuộc sống đã rất giàu có, chỉ cần viết cho sống động những chi tiết thật, hầu như không cần pha tạp gì hơn.

Nếu chợt thấy mình có cách viết giống nhà văn yêu thích nào đó. Không cần lo lắng. Chuyện đó là thường gặp. Đọc những cuốn sách tốt và để giọng văn chảy qua mình.

Hay như những chương ngắn nói về việc không nên sa đà vào tiểu tiết, về việc sử dụng ẩn dụ, về cấu trúc câu và lựa chọn động từ trong câu v.v Nhiều thứ và rất thú vị.

Nhưng tôi thích nhất chương tên là “Writers live twice”, giống như câu của Anais Nin là “Khi viết chúng ta được sống hai lần, một lần trong thực tại, một lần trong hồi tưởng.” Theo tôi thì khi viết ta phải được sống ba lần cùng một sự kiện, một trong thực tại, một khi hồi tưởng trong khi viết và một lần nữa khi đọc lại trong những năm sau này.

trang_fotones_book

o O o

Nhớ lại thì mẹ là người đầu tiên dạy tôi viết. Tôi đã thích viết từ nhỏ, và hồi 10 tuổi thì đã phát ngôn rất rõ ràng là lớn lên muốn làm kinh doanh hoặc nhà văn. Nghĩ lại thì gần hai chục năm sau, sở thích của tôi cũng không thay đổi là mấy.

Nhờ có mẹ mà tôi không bao giờ phải viết tập làm văn theo mẫu của cô, mà được viết bất cứ thứ gì mình thích. Cô giáo tôi cũng thích nên hay gọi tôi đọc to nháp văn của tôi trước lớp, lại còn phê trong quyển sổ học bạ đầu tiên của tôi là “có năng khiếu đặc biệt trong môn tập làm văn.

Tôi viết nhiều truyện bịa đặt phiêu lưu na ná giáo sư pa-do-pop và khinh khí cầu trong vở ô ly, và viết say mê từ ngày này qua ngày khác.

Nhớ lại những chuyện nho nhỏ này thật vui, dẫu là khi lớn lên, học trung học tôi coi thường môn văn và viết những bài tập nhớp nháp cho xong chuyện.

Bây giờ lớn rồi, lại có thể kiếm ra tiền bằng việc mình thích, tôi có thể nghiêm túc theo đuổi những sở thích của mình. Chẳng cần phải có mục đích hay lý do gì nghiêm trọng, miễn là khi làm một việc gì đó mình thấy vui. Vui thôi, thế là đủ rồi, đúng không?

Comments

comments

Tags

Nếu bạn thích bài này của Trang Fotones thì ấn nhẹ nhàng vào đây nha.

Hoặc chia sẻ lên các kênh sau cho mọi người cùng đọc

Xanh cũng có mặt trên Facebook, bạn thích Xanh để cập nhật các thông tin mới nhất từ Xanh nha.

Comments

  1. Phan Hải

    Viết là phải vui :))

  2. Viết đôi khi thật hơn những điều mình nói. Và cái 'thật" ấy không chỉ là vui…:)